Baza orzeczeń sądowych – co to takiego?
Pełnomocnicy sądowi coraz aktywniej korzystają z rozbudowanych baz orzecznictwa, które zawierają wszystkie niezbędne dane dotyczące określonych spraw cywilnych, karnych, rodzinnych itd. Pozyskane w ten sposób informacje znacząco ułatwiają formułowanie pozwów sądowych. W sieci znaleźć można zarówno bazy publiczne, jak i te działające komercyjnie. Baza orzeczeń sądowych to narzędzie niezbędne w codziennej pracy.
Orzecznictwo każdej instancji
Zawodowi prawnicy coraz częściej korzystają nie tylko z orzeczeń Sądu Najwyższego, ale również tych wystawianych przez sądy niższej instancji. Może to służyć na przykład do sprawdzenia, jak konkretni sędziowie lub sądy orzekają w sprawach o zbliżonym charakterze. Orzeczenia niższej instancji okazują się przydatne także przy okazji niektórych spraw precedensowych, w związku z którymi orzecznictwo Sądu Najwyższego nie zdołało się jeszcze ukształtować. Cytowanie ich w pismach procesowych jest obecnie bardzo powszechne, przez co powoli stają się bardziej istotne od prawa stanowionego. Orzeczenia sądów okręgowych i rejonowych są niezwykle użyteczne w pracy adwokata. Im bardziej uzasadnienia wyroków wystawiane przez sądy wszystkich instancji się rozpowszechnią, tym większa szansa na przewidywalność oraz jednolitość w orzecznictwie. Ma to szczególne znaczenie w obszarach prawa cechujących się dużą rozbieżnością w tym zakresie, na przykład spraw dotyczących zadośćuczynień i odszkodowań. Baza orzeczeń sądowych to dla prawnika skarbnica wiedzy.
Bezpłatne bazy orzeczeń sądowych
Publiczne bazy orzeczeń sądowych to rozbudowane zbiory orzecznictwa, udostępniające całą swoją zawartość bezpłatnie. W większości ich obsługa jest stosunkowo przystępna dla użytkowników. Portale tego typu posiadają odpowiednią wyszukiwarkę, która pozwala na szybkie przeglądanie orzeczeń według konkretnej tematyki lub określonego przepisu, a także sygnatury, sądu czy sędziego. Na podobnych zasadach działa większość internetowych zbiorów orzeczeń, włącznie z tymi prowadzonymi przez Ministerstwo Sprawiedliwości czy Naczelny Sąd Administracyjny. Do podstawowych zalet tych baz należy nie tylko darmowy dostęp, ale również ciągła aktualność. Po zatwierdzeniu decyzji o publikacji orzeczenia przez prezesa sądu, może ono zostać zamieszczone nawet w ciągu doby. Bazy są również stale rozwijane, przede wszystkim poprzez zwiększanie funkcjonalności wyszukiwarek. Udoskonalenia pozwalają na przykład na jeszcze bardziej precyzyjne określanie kryteriów przedmiotu poszukiwanego sporu. Dobra baza orzeczeń sądowych nie musi być płatna.
Komercyjne bazy orzeczeń sądowych
Dla niektórych publiczna baza orzeczeń może okazać się niewystarczająca. Dotyczy to zwłaszcza profesjonalnych pełnomocników sądowych, którzy nierzadko potrzebują narzędzi o zastosowaniu wykraczającym poza możliwości portali ogólnodostępnych. Systemy komercyjne sprawdzają się lepiej na przykład w sytuacji, gdy konieczne jest szybkie odnalezienie pełnego uzasadnienia wyroku czy związanej z nim decyzji administracji publicznej. Przedstawione w takich bazach treści nierzadko wzbogacane są również rozważaniami prawnymi oraz metodyką, zgodnie z którą prawo stosowane jest w oparciu o stan faktyczny konkretnych spraw. Zbiorem usystematyzowanych oraz standaryzowanych orzeczeń sądów powszechnych, Trybunału Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka może się pochwalić internetowa baza Standardy Prawa (standardyprawa.pl). Dostęp do zamieszczanych w niej danych może pomóc każdemu prawnikowi w sporządzeniu pisma procesowego czy pozwu, a także znacząco ułatwić pozyskanie kluczowych dla prowadzonej sprawy detali.